Ürək necə qidalanır?
Ürək əzələsi qida maddələrinin və oksigenin keçə bilməyəcəyi qədər qalın və sıx toxumalıdır. Buna görə də o, öz içindən keçən qandan faydalana bilməz. Lakin ürək də bir orqandır və başqa orqanlar kimi onun hüceyrələrinin də qana ehtiyacı var. Hətta ürək fasiləsiz fəaliyyət göstərən bir əzələ olduğu üçün başqa orqanlardan da artıq oksigenə ehtiyac duyur.
Ürəyin bu ehtiyacının ödənilməsi problemi də
misilsiz bir quruluş nəticəsində həll edilib.
Ağciyərlərdən ürəyin sol hissəsinə gələn qan
orqanizmdəki ən təmiz və oksigenlə zəngin olan
bir qandır. Bu qanın orqanizmə vurulduğu aorta
arteriyalarından "tac arteriyalar" adlanan iki
damar çıxır. Bu damarlar başqa damarlar kimi
orqanizmə getməyərək yenidən ürəyə qayıdır.
Beləliklə, ən zəngin ok-sigenə malik olan qan
başqa heç yerə getməyərək birbaşa ürəyə
çatdırılır.
Başqa bir nizam da tac damarların yerləşdirilmə
planında var. Bu damarlar ürəyə doğru gedərkən
bir-biri ilə ara bağlantılar yaradırlar. Bu
bağlantılar damarlardan birinin tıxanmasına
qarşı bir sığortadır. Əgər bu damarlardan biri
tıxansa, qan başqa damardan öz yoluna davam
edərək tıxanmış hissəni aşır və ürəyə çatır.
Şəhərsalma mütəxəssisləri bu layihədən içməli su
şəbəkələri qurarkən istifadə edirlər. Mövcud
borulardan biri zədələnsə, şəhərin bir
hissəsinin susuz qalmaması üçün borular "şəbəkə
sistemi" adlanan layihə əsasında qurulur.
Göründüyü kimi, yalnız ürəyi qidalandıran
damarların hətta bir-biri ilə olan
bağlantılarında da heç bir təsadüflə izah edilə
bilməyən bir şüur və mükəmməl planlaşdırma
nümunəsi ortaya çıxır.
Ürəyin başqa struktur xüsusiyyətlərinə keçməzdən
əvvəl bir məqamı qeyd etmək faydalı olardı.
Ürəyin hətta bura qədər bəhs edilən
xüsusiyyətlərini nəzərə alsaq da təkamülçülərin
iddia etdikləri kimi, ürəyin mərhələli şəkildə,
üstəlik bütün bu mərhələlərin də təsadüfən
yaranmasının qeyri-mümkün olmasına dərhal şahid
olarıq.
Ürəkdə hər cəhətdən tam və qüsursuz bir layihə var. Nəinki bütün ürəyin, hətta ürəyi təşkil edən hissələrdən birinin də öz-özünə əmələ gəlməsi mümkün deyil. Həmçinin nə qədər qeyri-mümkün olsa da ürək kimi ideal quruluşa malik bir orqanın öz-özünə ortaya çıxdığını belə düşünsək, bu da heç nəyə yaramayacaq və mənasız olacaq. Çünki qan dövranı olmayan, vuracaq qanı olmayan bir ürək nə qədər ideal xüsusiyyətlərə malik olsa da heç bir funksiyaya malik olmayacaq. Və yenə də təkamülçülərin məntiqinə görə, funksiya daşımayan bir orqan kimi aradan qalxacaq. Göründüyü kimi, hətta bircə nümunə də təkamülçü iddiaların öz içində də böyük ziddiyyətlər əmələ gətirdiyini ortaya qoyur.